پروژه اثر گروه درمانی فعال سازی رفتاری بر افسردگی، سبک اسنادی و کیفیت زندگی زنان با سرطان پستان

هدف از پروژه حاضر بررسی اثر بخشی گروه درمانی به روش فعال سازی رفتاری بر افسردگی، سبک اسنادی و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان بود. نمونه پژوهش شامل 25 (10 نفر گروه آزمایش، 15 نفر گروه کنترل) از زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان امید مشهد بود که به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. آزمودنی های هر دو گروه به پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II)، پرسشنامه سبک اسنادی پیترسون و سلیگمن و پرسشنامه کیفیت زندگی (36-SF) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس (مانکوا) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، گروه درمانی به روش فعال سازی رفتاری باعث کاهش افسردگی و تغییر سبک اسنادی و افزایش کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد.

کلیدواژگان: گروه درمانی به روش فعال سازی رفتاری، افسردگی، سبک اسنادی، کیفیت زندگی

مقدمه

سرطان پستان در عصر حاضر، یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی زنان جهان است و شایع ترین سرطان زنان در اکثر کشورهای دنیا است. سرطان پستان به تکثیر غیر طبیعی و بدخیم سلول های بافت پستان گفته می شود که به طور کلی به دو گروه اصلی غیر تهاجمی و سرطان مهاجم تقسیم میگردد. طبق آمارهای انجمن سرطان آمریکا، در هر سال بیش از 193000 مورد سرطان پستان تشخیص داده میشود و میزان مرگ و میر آن نیز حدود 40000 مورد در سال تخمین زده میشود.

در کشور ما، به دلیل فراگیر نبودن مراکز ثبت وقایع حیاتی به خصوص سرطان، نمی توان در مورد میزان بروز و شیوع این بیماری و مرگ و میر حاصل از آن اظهار نظر قطعی کرد، ولی بر اساس برآوردهای کارشناسان بهداشتی و درمانی، ایران از نظر شیوع سرطان پستان حداقل جزء مناطق کم شیوع نیست و شیوع متوسط دارد. در کل متأسفانه در کشور ما اوج فراوانی سرطان پستان در بین زنان در دهه چهار و پنج عمرشان است که طبق گفته بسیاری از پزشکان یک دهه پایینتر از آمارهای جهانی است.

این بیماران به دلیل مشکلات جسمانی که دارند عموما دچار دردهای مزمن میشوند و گاها هم به دلایل ذهنی و روانی ادراک درد می کنند و همچنین وضع خاص بیماری نوع ادراک و جایگاه کنترل و نگرش های آن ها را مخدوش می نماید.

باید اظهار نمود که تشخیص و درمان سرطان پستان، تجربه ای همراه با اضطراب و افسردگی در این بیماران است. زنانی که این بیماری در آنها زود تشخیص داده می شود با درمان دارویی و عمل جراحی به همراه تأثیرات جانبی منفی بالقو های مثل ریزش مو، حالت تهوع و مشکلات جنسی مواجه می شوند. درمان طولانی، توانایی زنان را در برقراری نقش اجتماعی به عنوان زن خانه دار یا شاغل، وضعیت آینده و امکان بازگشت به کار، دچار شک و تردید می سازد. سطح بالای استرس و اضطراب، تأثیر منفی طولانی مدت بر خودباوری زنان داشته که تأثیر بسیار بد و مهمی در عملکرد خانواده، زناشویی و پائین آمدن سطح کیفی زندگی می گذارد و آن ها را دچار اضطراب های فراگیر و افسردگی می نماید.

اما علاوه بر اختلال افسردگی، این بیماران خاص در اسنادهای خود دچار مشکل می شوند. این بیماران به دلیل نوع مزمن بیماری, ادراک می کنند که در زندگی شکست خورده اند و برای شکست خود تبیین های درونی می کنند. عدم تحرک آن ها نمایان تر می شود و عزت نفس به وضوح کاهش می یابد و زمانی که افراد برای شکست در زندگی تبیین های بیرونی می کنند عدم تحرک در پی آن واقع میشود ولی عزت نفس بالا می ماند.

بیمار سرطان پستان وقتی در می یابد که پیامد بیماری غیر قابل کنترل است، مداوم درگیر افکار منفی می شود و مداوم می پرسد از خود که، آیا علت آن به همه موقعیت های زندگی اش مربوط بوده است یا فقط به موقعیت خاصی ربط دارد. وقتی که افراد باور داشته باشند که عوامل اختصاصی موجب شکست آن ها شده، انتظار بی نتیجه بودن پاسخ محدود خواهد شد و فقط موقعیت های محدود موجب درماندگی اش می شود و اگر بیماری خود را به موقعیت کلی نسبت دهد، دچار درماندگی شدیدی می شود.

نظریه انتساب درماندگی، فرض می کند که وقتی علت شکست به عامل پایدار نسبت داده شده باشد، کاستی های درماندگی در طول زمان ادامه خواهند یافت و برعکس اگر فرد باور داشته باشد که علت شکست او ناپایدار است ،وقتی که چند ماه بعد با آن تکلیف مواجه می شود لزوماٌ دوباره شکست نخواهد خورد. بنابر الگوی انتسابی درماندگی آموخته شده، تبین های پایدار به کاستی های دائمی منجر می شوند و تبین های ناپایدار موجب کاستی های گذرا میشوند.

همچنین، باید اشاره نمود که کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان متزلزل است. زندگی با کیفیت مطلوب ریشه در اعتقادات و آموزش های لازم دارد. کیفیت زندگی یک مفهوم ذهنی مبتنی بر ارزش ها و تمایلات در ارتباط با میزان رضایتمندی از زندگی می باشد. این سازه تحت آموزش می تواند فرد را نسبت به خود و جامعه به آرامش درونی برساند

فهرست مطالب

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسئله و چارچوب نظری آن

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف پژوهش

سئوال پژوهش

فرضیه های پژوهش

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

سرطان پستان

عوامل ایجاد کننده سرطان پستان

افسردگی

علائم و نشانه های افسردگی

رویکردهای نظری افسردگی

میزان شیوع افسردگی

سبک های اسنادی

نظریه های اسناد

کیفیت زندگی

تعاریف کیفیت زندگی

ارزیابی کیفیت زندگی

ابعاد کیفیت زندگی

شاخص های کیفیت زندگی

تاریخچه گروه درمانی

تعریف گروه درمانی

آشنایی با درمان فعال سازی رفتاری

بنیادهای نظری درمان فعال سازی رفتاری

روش های انجام درمان فعال سازی رفتاری

بازنگری پژوهش ها

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

روش تحقیق

جامعه آماری

نمونه آماری و روش نمونه گیری

ابزارهای تحقیق

نحوه اجرای پژوهش

جلسات گروه درمانی فعال ساز رفتاری

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش

الف) یافته های توصیفی

ب) یافته های مربوط به فرضیه های تحقیق

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

محدودیت های پژوهش

پیشنهادات پژوهشی

پیشنهادات کاربردی

منابع

پیوست ها

چکیده انگلیسی

فهرست جداول